Beter kijken, Meer zien
Van Kijken Naar Zien is een nieuwe, veelbelovende manier om te werken aan vakmanschap van sociale professionals, daar waar het gebeurt: in de spreekkamer of in een beeldbelgesprek. Alleen de professional en de cliënt weten wat daar besproken wordt. Voor buitenstaanders is het een black box. Terwijl dit nu juist de plek is waar dat wat kan, mag en moet van de maatschappij verbonden wordt aan dat wat werkt voor de cliënt. Als het goed is. Van Kijken Naar Zien helpt professionaliseren van binnenuit.
Methode
De methode is ontwikkeld in een onderzoeksproject van de gemeente Zoetermeer, Inclusivate en de HAN, mogelijk gemaakt door ZonMw (onderzoeksprogramma Vakkundig aan het werk). Klantmanagers, cliënten en onderzoekers hebben samen gekeken hoe gesprekken gingen en wat er misschien anders zou kunnen. Drie hoofdvragen zijn leidend:
- hoe zit het met de echtheid van het gesprek (tegenover sociale wenselijkheid)?
- In hoeverre is er een gezamenlijk doel?
- In hoeverre matcht de interventielogica van de professional met de manier waarop een cliënt naar zichzelf en naar de situatie kijkt?
Die vragen worden voorgelegd aan de professional, de cliënt en aan een onderzoeker/coach. Samen zoeken ze naar een gedeelde interpretatie en naar handelingsalternatieven. Of het nodig is wordt bepaald door emoties en raakmomenten in een gesprek: frustratie, weerstand, afhaken, verstarring, stagnatie, of juist stroming en spontaniteit. Of een andere benadering werkt, wordt duidelijk door het uit te proberen. Echtheid, een gezamenlijk doel en een passende interventielogica. Leren van videobeelden, cliëntfeedback en vreemde ogen die meekijken.
Als er één ding duidelijk is geworden, is dat sociale wenselijkheid een grote rol speelt in gesprekken, bij cliënten maar ook bij professionals. Wat ertoe doet is gemakkelijk te missen. Beter kijken door gebruik te maken van videobeelden. Meer zien door de perspectieven van professional, cliënt en onderzoeker/coach te combineren.
“Dit gesprek kan worden opgenomen voor kwaliteitsdoeleinden”
Lerende professionals als basis voor een lerende organisatie
De methode is ook gebruikt om gesprekken tussen leidinggevenden en professionals, en tussen leidinggevenden onderling te helpen verbeteren. De werkwijze is in de kern hetzelfde, de resultaten ook. Een lerende houding is de belangrijkste succesfactor voor kwaliteitsverbetering. Van Kijken Naar Zien biedt structuur en handvatten om te werken aan een lerende organisatie, van binnenuit.
Meer weten?
Hoe werkt het allemaal? Hoe zit het met de privacy? En als dat geregeld is, waar zit je dan eigenlijk naar te kijken? Wat zou je moeten zien? Welke andere handelingsopties zijn er dan? Wat vindt de cliënt? Onderstaande artikelen en rapporten, geven een kijk op de werkwijze, het traject en ervaringen.
In dit artikel van Divosa beschrijft de eerste ervaringen met het project in de gemeente Zoetermeer. Er zijn zes rapporten gemaakt waarin je meer informatie kunt vinden:
- Deel 1: een onderzoeksverslag met vragen, opzet, theoretische achtergronden, conclusies en aanbevelingen.
- Deel 2: een beschrijving van de werkwijze met een praktisch voorbeeld dat als inspiratie kan dienen voor als je zelf aan de slag wilt.
- Deel 3: een toolkit voor professionals die zelfstandig aan de slag willen (Kijkwijzer, werkblad, een folder en toestemmingsformulier voor cliënten).
- Deel 4: spreekkamerverhalen. De eerste drie delen gaan vooral over de manier waarop je gesprekken kunt voeren, dit vierde deel beschrijft de gesprekken zelf: de verhalen van cliënten en de impact van meer zien op de kwaliteit van de dienstverlening.
- Procesevaluatie : een onderzoeksrapport met de ervaringen van professionals en cliënten die mee hebben gedaan.
- Een Samenleer-wijzer: een tool om cliënten en professionals te helpen betere gesprekken te voeren met elkaar. Hieronder staat een korte animatie met uitleg.
Zelf aan de slag?
Als je zelf aan de slag wilt om beter te worden in je werk, kun je gebruik maken van deel 2 (voorbeeld) en deel 3 (Kijkwijzer) van de rapporten hierboven, en van de Samenleer-wijzer. De ervaring leert dat enige begeleiding in de opstart je leerproces enorm kan versnellen, dat doen we graag. De SLIM-methodiek is de theorie, Van Kijken Naar Zien is jouw praktijk. Samen kunnen we de voor jou ideale combinatie maken.
Als je als organisatie op weg wilt om een lerende organisatie met lerende professionals te worden, kunnen we daarbij helpen. Als je vragen hebt, neem dan vrijblijvend contact met ons op!
You don’t have to be bad to do better.